Ivan Štrpka

Szkic (pierwszej) elegii
fragment
[Ze zbioru Cicha ręka. Dziesięć elegii]

Czy jesteś moim aniołem? Nie. Jestem tylko twoim wrednym szpiclem,
gorliwie szpiegującym nasze błahe potyczki, mój zimny uśmiech
i czyjąś pradawną kość. Nagi piorun. Historia
pustej sekundy. Imperia i królestwa? Pakty? Unie? To czyste
Fantasmagorie! Bo każdy z nas jest właściwym celem
tego rojenia się i mrowienia ludzkich istot
w świecie, każdy z nas jest wspólnotą
wielu i własną wolną wolą zarazem, każdy osobno
i sam w sobie jest niewyczerpanym śpiewem
(źdźbłem trawy) nabrzmiałym od hermafrodycznego nasienia
rozdzierających się głosów (Deklaracji) samego siebie.
Ale właściwie dokąd zmierza (po co) (by kim się w końcu
stać), czym stać się mogąc lub chcąc, co kształtując
i czym właściwie się staje i jaki jedynie może być (właśnie
TERAZ) (cel, ostateczny) sens tego (aktualnego),
śmiesznie wzruszającego królestwa siebie
samego?

Przełożył Zbigniew Machej

Ivan Štrpka

Náčrt (prvej) elégie
[Zo zbierky Tichá Ruka. Desať elégií]

Si ty môj anjel? Nie, len tvoj trápny fízel
vytrvalo špehujúci náš krátky výstrel, môj chladný
úsmev aj čiusi večnú kosť. Nahý blesk. Príbeh
v prázdnej sekunde. Ríše a štáty? Pakty? Únie? Holé
Fantazmagórie! Každý jednotlivec je vlastný cieľ
všetkého toho hmýrenia a spolčovania ľudských tvorov
vo svete, každý je zhromaždením mnohých aj
vlastným rozhodnutím súčasne, každý sám
osebe a v sebe je ten neumdlievajúci
spev (stebiel trávy) plný hermafroditických semien
trieštiacich sa hlasov (Deklarácie) seba samého.
Ale kam vlastne mieri (na čo) (a kým sa máme
stať) čo môže byť (čo chce byť, čo tvaruje a
čím sa vlastne stáva) aký len môže byť (práve
TERAZ) (účel, konečný) zmysel toho (aktuálneho)
smiešne dojemného kráľovstva seba
samého?

Ivan Štrpka, urodził się w roku 1944 w Hlohovcu. Jest jednym z najwybitniejszych słowackich poetów współczesnych. Należał do grupy poetyckiej Osameli bežci (Samotni biegacze), której członkowie debiutowali pod koniec lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Wydał kilkanaście zbiorów wierszy, między innymi Tristan tára (1971, Tristan bredzi), Teraz a iné ostrovy (1981, Teraz i inne wyspy), Všetko je w škrupine (1989, Wszystko jest w skorupie), Majster Mu a ženské hlasy (1997, Mistrz Mu i kobiece głosy). Jest także prozaikiem, eseistą, tłumaczem literatury hiszpańskiej i portugalskiej oraz redaktorem naczelnym miesięcznika literackiego "Romboid". W roku 2010 był nominowany do Nagrody Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności”, której celem jest wyróżnienie i promocja zjawisk poetyckich, które podejmują jeden z najistotniejszych dla współczesności temat – wolności, a jednocześnie charakteryzują się wybitnymi wartościami artystycznymi. / fot. Lucia Gardin

Ivan Štrpka, born in 1944 in Hlohovec. He is one of the most important Slovak contemporary poets. He belonged to the poetic group Osameli bežci (Lonely runners) whose members debuted in the late sixties of the last century. He published several collections of poems, including Tristan tára (1971), Teraz a iné ostrovy (1981), Všetko je in škrupine (1989), Majster Mu a ženské hlasy (1997). He is also a prose writer, essayist, translator of Spanish and Portuguese literature, and the editor-in-chief of “Romboid”, a literary monthly. In 2010, he was nominated for the European Poet of Freedom International Literary Award, which aims to distinguish and promote poetic phenomena which focus on one of the most important topics of the present day - freedom, and at the same time, are characterized by outstanding artistic values. / fot. Lucia Gardin

Zbigniew Machej, urodził się w 1958 roku, poeta, autor wierszy dla dzieci, tłumacz, eseista. Pochodzi z Cieszyna, ukończył polonistykę i religioznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W latach 80 ubiegłego wieku współpracował z opozycją demokratyczną i niezależnym ruchem wydawniczym. Po 1989 roku pracował jako dziennikarz, menedżer kultury i dyplomata (wicedyrektor Instytutu Polskiego w Pradze, później dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie, a także wicedyrektor Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego ). Jako poeta debiutował na łamach „Tygodnika Powszechnego” w 1980 roku. W latach 80 ub.wieku jego wiersze publikowane były głównie w wydawnictwach niezależnych i emigracyjnych. Jest autorem czternastu zbiorów wierszy dla dorosłych oraz zbioru wierszy dla dzieci. Ostatnio współpracuje z „Przekrojem”. Machej jest także tłumaczem poezji czeskiej i słowackiej. Przekładał m.in. wiersze Jana Skácela, Ivana Blatnego, Ivana Wernischa, Ivana Štrpki i Michala Habaja. W 2017 roku opublikował Pieśni duchowe Georgiusa Tranosciusa, pochodzącego z Cieszyna luterańskiego duszpasterza z XVII wieku, działającego w Czechach i na Słowacji. Tłumaczył także wiersze dawnych poetów angielskich – Thomasa Traherne’a i Johna Clare’a, które publikował na łamach „Literatury na Świecie”.

Zbigniew Machej, born in 1958, poet, author of poems for children, translator, essayist. He comes from Cieszyn, he graduated in Polish philology and religious studies at the Jagiellonian University in Cracow. In the 1980s, he cooperated with the democratic opposition and the independent publishing movement. After 1989, he worked as a journalist, cultural manager and diplomat (deputy director of the Polish Institute in Prague, later- director of the Polish Institute in Bratislava and deputy director of the International Visegrad Fund). As a poet, he made his debut in "Tygodnik Powszechny" in 1980. In the 1980s, his poems were published mainly in independent and émigré publishing houses. He is the author of fourteen collections of poems for adults and a collection of poems for children. Currently, he cooperates with "Przekrój". Machej is also a translator of Czech and Slovak poetry. He translated, for example, poems by Jan Skácel, Ivan Blatny, Ivan Wernisch, Ivan Štrpka and Michal Habaj. In 2017, he published Pieśni duchowe by Georgius Tranoscius, a Lutheran pastor from the 17th century from Cieszyn, active in the Czech and Slovak lands. He also translated poems of old English poets – Thomas Traherne and John Clare, which he published in "Literatura na Świecie" magazine.