Jehuda Amichaj

WYCIECZKA IZRAELSKA

Pamiętam zadanie z podręcznika matematyki,
o pociągu, co wyjeżdża z jednej stacji, i o drugim,
co wyjeżdża z innej stacji. Kiedy się spotkają?
I nikt nie zapytał, co się stanie, kiedy się spotkają.
Czy zatrzymają się, miną obok siebie, a może zderzą?
Ale nie było zadania o mężczyźnie wychodzącym z jednego miejsca
i kobiecie wychodzącej z drugiego miejsca. Kiedy się spotkają?
I czy w ogóle się spotkają, i na jak długo?
A co do podręcznika matematyki. Teraz doszedłem
do ostatnich stron, gdzie są odpowiedzi.
Wtedy nie wolno było tam zaglądać i korzystać z nich.
Teraz wolno. Teraz sprawdzam,
gdzie miałem rację, a gdzie błądziłem,
i wiem, co zrobiłem słusznie i czego nie zrobiłem. Amen.

Przełożył Tomasz Korzeniowski

יהודה עמיחי | ישראל

יהודה עמיחי

אֲנִי זוֹכֵר שְׁאֵלָה בְׁסֵפֶר לִמּוּד הַחֶשְׁבוֹן
עַל רַכֶבֶת שֶיּוֹצֵאת מִמָּקוֹם אֶחָד וְׁרַכֶבֶת אַחֶרֶת
שֶיּוֹצֵאת מִמָּקוֹם אַחֵר. מָתַי יִפָגְׁשוּ
וְׁאַף אֶחָד לאֹ שָאַל מָה יִקְׁרֶה כַאֲשֶר יִפָגְׁשוּ
אִם יַעַצְׁרוּ אוֹ יַעַבְׁרוּ אַחַת עַל פְׁנֵי הַשְׁנִיָּה וְׁאוּלַי יִתְׁנַגְׁשוּ
וְׁלאֹ הָיְׁתָה שְׁאֵלָה עַל אִיש שֶיּוֹצֵא מִמָּקוֹם אֶחָד
וְׁאִשָה שֶיּוֹצֵאת מִמָּקוֹם אַחֵר. מָתַי יִפָגְׁשוּ
וְׁהַאִם בִכְׁלָל יִפָגְׁשוּ וּלְׁכַמָּה זְׁמַן יִפָגְׁשוּ
וּבִדְׁבַר סֵפֶר לִמּוּד הַחֶשְׁבוֹן. עַכְׁשָו הִגַעְׁתִי
אֶל הָעַמּוּדִים הָאַחֲרוֹנִים שֶבָהֶם רְׁשִימַת הַפִתְׁרוֹנוֹת
וְׁאָז הָיָה אָסוּר לְׁהִסְׁתַכֵל בָהֶם וּלְׁהִשְׁתַמֵּש בָהֶם
עַכְׁשָו מֻתָר. עַכְׁשָו אֲנִי בוֹדֵק
בַמֶּה צָדַקְׁתִי וּבַמֶּה טָעִיתִי
וְׁיוֹדֵעַ מֶה עָשִיתִי נָכוֹן וּמָה לאֹ עָשִיתִי. אָמֵן

Jehuda Amichaj, urodzony w Würzburgu w 1924 roku, to jeden z najwybitniejszych poetów izraelskich piszących po hebrajsku. Amichaj jako pierwszy porzucił obowiązujący w hebrajskiej poezji wysoki styl biblijny na rzecz mowy codziennej. Język hebrajski, po odrodzeniu w końcu dziewiętnastego wieku, rozwijał się wśród Żydów powracających do Ziemi Świętej. Powstanie w 1948 roku państwa Izraela z językiem hebrajskim jako językiem urzędowym dało silny impuls do rozwoju i rozkwitu języka nowożytnego. Jehuda Amichaj w 1935 roku przyjechał z Niemiec do ówczesnej Palestyny i zauważył zmianę w języku i wprowadził do swych utworów mowę codzienną, język ulicy. Popularność poezji Amichaja w Izraelu przejawia się między innymi licznymi adaptacjami muzycznymi jego utworów. Izraelskie elity rządzące i polityczne chcą widzieć w nim poetę narodowego. Jest najczęściej tłumaczonym poetą izraelskim (jego wiersze przetłumaczono dotąd na ponad czterdzieści języków). Tom wierszy Otwarte zamknięte otwarte, wydany w 1998 roku, został zamierzony przez Amichaja jako tom ostatni, rekapitulujący jego dzieło i życie. Polski przekład Otwartego zamkniętego otwartego, wydany przez Oficynę Wydawniczą ATUT, obejmuje wszystkie wiersze z oryginalnego tomu.

Yehuda Amichai, born in Würzburg in 1924, is one of the greatest Israeli poets writing in Hebrew. Amichai was the first to abandon the default high biblical style in Hebrew poetry for everyday speech. The Hebrew language, after its revival in the late nineteenth century, was developing among the Jews returning to the Holy Land. The creation of the State of Israel in 1948 with Hebrew as the official language gave a strong impulse to the development and flowering of the modern language. In 1935, Yehuda Amichai came from Germany to then Palestine, noticed a change in the language and introduced common, everyday and street language to his writing. The popularity of Amichai's poetry in Israel manifests itself, for example, with numerous musical adaptations of his works. The Israeli governing and political elites want to see him as a national poet. He is the most frequently translated Israeli poet (his poems have been translated into more than forty languages so far). The volume of poems Open closed open: Poems published in 1998, was intended by Amichai to be the final volume, recapitulating his work and life. The Polish translation of Open closed open: Poems – Otwarte zamknięte otwarte, published by ATUT Publishing House, covers all poems from the original volume.

Tomasz Korzeniowski, urodził się w 1955 roku, mieszka we Wrocławiu. Absolwent Katedry Judaistyki UJ. Literaturę hebrajską tłumaczy od 1992 roku (m.in. Jehuda Amichaj, Amos Oz, Jehudit Hendel, Said Kaszua). Obecnie prowadzi projekt „hebrajska kafé”, popularyzujący język hebrajski.

Tomasz Korzeniowski, born in 1955, lives in Wrocław. Graduate of the Institute of Jewish Studies of the Jagiellonian University in Cracow. Translator of Hebrew literature since 1992 (including Yehuda Amichai, Amos Oz, Hendel, Said Kaszua). Currently running “hebrajska kafé” (“Hebrew café”), popularising the Hebrew language.